مشاهیر مجارستان

مشاهیر مجارستان و بیوگرافی مشاهیر کشور مجارستان

ادوارد تلر پدر بمب هیدروژنی از مشاهیر مجارستان

صد سال پیش در پانزدهم ژانویه سال ۱۹۰۸ ادوارد تلر (Edward Teller) متولد گردید، مردی که او را پدر بمب هیدروژنی ‌نامیده اند.

زندگی ادوارد تلر نمادی از تلفیق دانش و سیاست در قرن بیستم بوده است، قرنی که دو جنگ جهانی در آن انجام شد.

در مورد مردانی مثل ادوارد تلر که در تاریخ پرفراز و نشیب قرن بیستم نقش مهمی داشته‌اند، به سختی می‌توان قضاوت کرد.

او از معدود دانشمندانی است که از نظر عده‌ای، عرصه‌ی دانش دیگر ستاره‌ای مثل او نخواهد داشت
از نظر عده دیگری، بهتر بود که تاریخ بشریت اصلا مردی مثل او را تجربه نمی نمود!

ادوارد تلر در بوداپست، پایتخت مجارستان، در یک خانواده‌ یهودی ثروتمند متولد شد.

پدرش از وکلای معروف و مادرش پیانیست بود و شش ساله بود که ولیعهد اتریش در سارایوو ترور شد.

ادوارد تلر در سال ۲۰۰۳ میلادی در سن نود و پنج سالگی زندگی را بدرود حیات گفت
مدت کوتاهی قبل از فوت او جرج‌ بوش دوم، تلر را از «برجسته‌ترین متفکران» تاریخ آمریکا معرفی کرد.

مردی که زندگی‌اش را وقف حفظ امنیت ملی سرزمینی کرد که در سال‌های آوارگی‌اش وطن او گردید، آن هم با ساخت بمب هیدرژنی.

ایگناس گلدسیهر

ایگناس گلدسیهر از مشاهیر اسلام شناس مجارستانی یا هنگری بوده که از یک خانواده یهودی در ۲۲ ژوئن ۱۸۵۰ در بوداپست متولد شد.

تحصیلات خود را در دانشگاه بوداپست و نیز دانشگاههای برلین و لایپزیگ در رشته الهیات اسلامی و السنه سامی به پایان رساند
و در ۱۸۷۰ به اخذ دکترا از دانشگاه لایپزیگ نائل شد.

سال ۱۸۷۳ به سوریه سفر کرده و مدتی ملازم صحبت شیخ طاهر جزایری از دانشمندان سوریایی بود
از محضر درس وی استفاده کرد و سپس به فلسطین و مصر عزیمت نمود
از اساتید دانشگاه ازهر در مورد زبان و ادبیات عربی و فقه و اصول و حدیث و تفسیر آن بهره مند گردید.

اصولاً نیز با لباس مصری در کلاس درس حاضر می شد.

سرانجام پس از هفتاد و یک سال عمر در ۱۳ نوامبر ۱۹۲۱ در زادگاهش بدرود حیات گفت.

ساموئل میکلوش اشترن

ساموئل میکلوش اشترن در ۲۲ نوامبر سال ۱۹۲۰، در مجارستان متولد شد.

در رشته های شرق شناسی و زبان شناسی لاتین در دانشگاه عبری بیت المقدس زیر نظر استادانی چون بنث و گویتین درس آموخت.

پس از مدتی به آکسفورد رفت و زیر نظر پروفسور گیب تحقیقات دوره دکتری خود را درباره شعر عربی- اسپانیولی گذراند.

اشترن نخست به عنوان مامور اداره سانسور بریتانیا بخشی از سالیان جنگ جهانی را در شرق میانه گذراند

سپس با دریافت درجه دکتری، دبیر چاپ جدید دایره المعارف اسلام و معاون بخش مسکوکات شرقی موزه آشمولین آکسفورد گردید.

در سکه شناسی، بیشتر درباره سکه های عثمانی مربوط به دوره آل بویه، بویژه ابوکالیجار و نیز سکه های آملی مطالعه کرده
و نیز موارد بسیاری در خصوص ضرب سکه در عصر سلاطین غوری افغانستان گردآوری کرد.

وی در ۲۹ اکتبر سال ۱۹۶۹، وفات یافت.

 

مارسل یانوکوویچ

مارسل يانكوويچ متولد سال ۱۹۴۱ می باشد و از سال ۱۹۶۰ با استوديو پانونيا فيلم همكاري مي‌كرد.

او از سال ۱۹۶۳ ساخت فيلم‌هاي پويانمايي مستقل را شروع ‌كرد

به عنوان طراح گرافيك و پويانما در ساخت فيلم‌ با كارگردان‌هاي زیادی كه تعدادشان به چند صد نفر مي‌رسد مشاركت مي‌کند.

كارگرداني، نگارش فيلمنامه و طراحي تعدادي از مجموعه‌هاي تلويزيوني مانند گوستاووس، داستان‌هاي عاميانه مجار و
افسانه‌هاي تاريخ مجارستان به عهده او بوده است.

در سالهاي ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱ در مقام كارگردان ، فيلمنامه نويس و طراح سرگرم ساخت فيلم آواز ماده گوزن معجزه آسا بوده
در سال ۲۰۰۰ شهروندي افتخاري منطقه دو بوداپست به او اعطا گردیده است .

بلا بارتوک

بلابارتورک، پیانیست و آهنگساز مجارستانی در ۱۵ مارس ۱۸۸۱ در « ناگیسنت میکلوس » متولد شد

۱۰ سال بیش نداشت که نخستین دروس پیانو را از مادرش آموخت.

آموزش او از سال ۱۸۹۵ تا ۱۸۹۹ زیر نظر استادش « اِرکِل » دنبال شد و از ۱۸۹۹ تا ۱۹۰۳ به تحصیل در کنسرواتوار مجارستان پرداخت.

از اساتید وی می توان « توما = استاد پیانو » و « کِسرِل = استاد آهنگسازی » را یاد نمود.

او پس از اتمام تحصیلاتش در کنسرواتوار بوداپِست مشغول به تدریس شد.

در سال ۱۹۴۰ اشغال مجارستان توسط نازی ها او را ناچار به ترک مجارستان نمود.

بارتوک بر اثر بیماری لوسمی در بیمارستان « وست ساید » در ۲۶ سپتامبر ۱۹۴۵ در نیویورک درگذشت.

او لحظاتی پیش از مرگ به پزشک معالجش گفته بود  « من باید بروم »، اما هنوز خیلی چیزها برای گفتن دارم. »

پوشکاش اسطوره مجارستان از مشاهیر مجارستان

نام كامل  فرانس پوشكاش بيرو

مليت  مجار

تاريخ تولد  ۲آوريل ۱۹۲۷

محل تولد  بوداپست/ مجارستان

تاريخ و محل درگذشت  ۱۷نوامبر ۲۰۰۶/بوداپست

لقب  پوشكاش اوكسي (برادر كوچولو)

پست  مهاجم

اولين باشگاه  كيس‌پست(۱۹۵۶-۱۹۴۶)، ۳۵۷ گل در ۳۵۴بازي

آخرين باشگاه  رئال مادريد (۱۹۶۷-۱۹۵۶)، ۱۵۶گل در ۱۸۰بازي

تعداد گل‌هاي ملي  ۸۳گل در ۸۴ بازي

شم گلزني پوشكاش آن‌قدر بالا بود كه موفق شد در ۸۴ بازي ملي ۸۳گل به ثمر برساند

يعني ميانگين ۹۸درصدگل در هر بازي (يا تقريبا يك گل در هر بازي) كه اين خود يك ركورد در عرصه گلزني در بازي‌هاي ملي به شمار مي‌آيد.

پوشكاش در سال۱۹۷۱ به جرگه مربيان پيوست و بزرگ‌ترين افتخارش در اين دوره، رساندن پاناتينايكوس به فينال جام اتحاديه اروپا بود.

از ساير افتخارات پوشكاش مي‌توان به برگزيده‌شدن او به عنوان ششمين بازيكن برتر قرن اشاره كرد.

در سال۲۰۰۲ هم ورزشگاه «نپ استاديون» بوداپست به افتخار پوشكاش به ورزشگاه «فرانس پوشكاش» تغيير نام داد.

فرانس پوشكاش بيرو اسطوره فوتبال مجارستان در بوداپست به علت عارضه قلبي و عروقي و مشكلات تنفسي در سن ۷۹ سالگي درگذشت.

گئورگ لوکاچ مشاهیر مجارستان

(متولد ۱۸۸۵- درگذشته ۱۹۷۱) فیلسوف، نویسنده، منتقد ادبی، و تئوریسین و مبارز کمونیست مجار ، کمیسر فرهنگ و
آموزش در حکومت سوسیالیستی کوتاه‌مدت مجارستان در ۱۹۱۹ بود.

لوکاچ، از سران «شورش مجار» در سال ۱۹۵۶ بود که طی آن مردم علیه حکومت استالینیستی به پا خواستند.

از لوکاچ آثاری در زمینهٔ تئوری مارکسیستی زیبایی‌شناسی که با کنترل سیاسی هنرمندان مخالف بود دفاع از انسانیت و
تشریح مفهوم «از خود بیگانگی» برجای مانده‌است و در غرب کلا او را مارکسیستی با گرایشان انسان‌دوستانه می‌شناسند.

در ۱۹۵۶، او به «شورش مجار» علیه حکومت استالینیستی پیوست پس از شکست این شورش، گرچه
او دیگر جایی در حزب کمونیست نداشت، اما مجاز به ادامهٔ زندگی در بازنشستگی و ادامهٔ کارهای ادبی و تئوریک سیاسی خود شد.

برخی از مفسران معتقدند که در آخرین سالهای پیش از مرگش در ۴ ژوئن ۱۹۷۱، لوکاچ تحت تأثیر شورش‌های دانشجویی
در غرب و در واکنش به هجوم ۱۹۶۸ به چکسلواکی، در حال رجوع به مارکسیم انقلابی‌تر جوانی‌اش بود.

 

عبدالکریم ژرمانوس

عبدالکریم ژرمانوس از خاورشناسان مجارستانی و در شهر بوداپست متولد شد تحصیلات عالیه خود را در رشته
زبانهای عربی و ترکی دانشگاه اسلامبول گذراند.

وی درس خود را تحت تعلیم استادانی مانند  وامبری، گلدسیهر، به پایان رسانید برای تکمیل مطالعات خود به
موزه بریتانیا در لندن سفر کرد بعد از بازگشت به بوداپست به سمت پروفسور زبانهای فارسی، عربی، ترکی،
تاریخ اسلام و فرهنگ اسلامی در مدرسه عالی شرقی به تدریس مشغول گردید.

در بهار سال ۱۹۵۵ به مصر بازگشت به دعوت دولت مصر چند ماهی در قاهره، اسکندریه و دمشق گذراند
کنفرانسهایی به زبان عربی معاصر و نیز درباره اشکالی از ادبیات مجارستانی ایراد نمود.

پروفسور ژرمانوس در سال ۱۹۵۲ به عضویت انجمن علمی و ادبی ایتالیایی و در ۱۹۵۶ به عضویت وابسته به
مجمع لغوی قاهره و ۱۹۶۲ مجمع علمی عراقی انتخاب شد.

آثار ارزنده ای در رابطه با اسلام و ادبیات عرب و عثمانی انتشار داد.

زیگموند تلگدی

زیگموند تلگدی از خاورشناسان مجارستان که در انینگ از توابع این کشور به دنیا آمده تحصیلات خود را در بوداپست،
برسلاو، روکلاو و پاریس در رشته زبانهای شرقی به پایان رسانید از محضر درس ‹‹بن ویست››، ‹‹بروکلمان›› و
‹‹کوهن›› استفاده نموده است در سال ۱۹۳۳ موفق به اخذ درجه دکترا از دانشگاه بوداپست نائل شد
از آن به بعد به تدریس فلسفه ایران پرداخت و از سال ۱۹۵۸ هم استاد زبان فارسی در همین دانشگاه شد.

در حال حاضر آثار ارزشمندی از استاد تلگدی به رشته تحریر درآمده است.

مارک اورل استاین

مارک اورل استاین متولد ۲۶ نوامبر سال ۱۸۶۲ در بوداپست مجارستان است.

وی متخصص در باستان شناسی، زبانهای شرقی بوده و در ده سالگی برای فرا گرفتن زبانهای لاتین، یونانی،
فرانسه و انگلیسی به شهر درسدن آلمان فرستاده شد.

پرارزشترین جنبه پژوهشهای او طی سالهای متوالی تهیه چندین نقشه بزرگ و دقیق از مرزهای ایالات رومی،
مسیر لشکر کشیها و مهمات رسانی و محل پادگانهای رومیها بوده است.

کاوشهای وی برای انگلیسی ها بسیار سودمند بوده عنوانها و درجه های زیادی از سوی دولت انگلستان و
از دانشگاههای آکسفورد و کمبریج دریافت کرده است.

این تحقیقات همچنین توجه بسیاری از زبان شناسان را به ناحیه شمال غربی هندوستان و ترکستان چین جلب کرد
و انگیزه پژوهشهایی گردید که سرانجام راه را برای شناخت زبانهایی چون ایغوری، تخاری و ختنی فراهم نمود.

سال ۱۹۴۳ پس از کسب اجازه از دولت افغانستان در ادامه اکتشافات علمی خود رهسپار آن کشور شد
ولی پیش از شروع کار در ۲۶ اکتبر سال ۱۹۴۳ بر اثر بیماری ذات الریّه در کابل درگذشت.

شاندور پتوفی شاعر مجارستانی از مشاهیر کشور مجارستان

شاندور پتوفي بزرگترين شاعر انقلابي مجارستان بود در رديف معروفترين شعراي جهان قرار دارد.

پتوفي شاعر و قهرمانيست که شعر او و زندگاني او يکجا مظهر تمايلات آزاديخواهانه يک ملت بود.

پتوفي در روز اول ژانويه سال ۱۸۲۳ در يکي از روستاهای کوچک مجارستان بنام کيش‌کوروش متولد گردید.

خانواده او يک خانواده روستایی و پدرش يک دهقان بود که بعدها دکان کوچکي در ده خود باز کرد

مادرش هم يک زن روستایي ساده بود با اينهمه پدر و مادر پتوفي تمام کوشش خود را بکار ‌بردند که
فرزندشان آنقدر که مي‌تواند تحصيل نماید.

زندگي پتوفي از دوران کودکي با فقر و تنگدستي سپری شد از سن ۱۶ سالگي بصورت يک
رشته ناگسستني از رنجها و مبارزات وی در‌آمد.

نخستين اشعار وی که از اين زمان آغاز مي‌شوند رنجهاي او و در عين حال عطش سيري ‌ناپذيرش را براي دانستن بيان مي‌کند.

او در اين زمان از مدرسه گريخت و بعنوان هنر‌پيشه تئاتر مدتهاي دراز با پاي پياده در دشتهاي بي‌انتهاي وطن خویش سفر نمود.

در سال ۱۹۷۳ به توصيه يونسکو و به مناسبت يکصد و پنجاهمين سالگرد تولد “شاندور پتوفي” در سراسر جهان از او تجليل به عمل آمد.